Depresyon nedir?

Zevk almada, enerjide, ruhsal ve fizyolojik etkinlikte, özgüvende ve özsaygıda azalma, karamsarlık, çaresizlik duyguları ve uyku bozukluğu gibi belirtiler gösteren ruhsal bozukluğa depresyon denir.

Depresyonun belirti ve bulguları

• Duygusal bozukluklar
• Üzüntü
• İlgisizlik
• Zevk alamama
• Bastırılmış duygular
• Endişe
• Dikkatini toplayamama
• Gereksiz ya da orantısız suçluluk duygusu
• Fiziksel bozukluk hissi yada endişesi
• Uyku bozuklukları
• Belli belirsiz vücut ağrıları
• Baş ağrısı
• Sırt ve bel ağrısı
• Kronik yorgunluk
• İştah artışı ya da iştahsızlık

Depresyon - Beslenme ilişkisi

Depresyon-kolesterol ilişkisi

Kolesterolü düşük olan kişilerde serotonin düzeyleri de düşük bulunmuştur.

Kolesterol eksikliği serotonin metabolizmasını bozarak depresyona yol açabilir.

Kolesterolden fakir diyetler depresyonu ve intihar eğilimini artırabilir.

Omega yağ asitlerinin sinir dokusu için önemi

Beyinin %60?ı yağdır.

Beyinin %40?ını ya da beyin yağlarının üçte ikisini poliansatüre yağ asitleri oluşturur.

Beyinin %17?sini  omega-3 yağ asitlerinden (dokozahekzoenoik asit) oluşmuştur.

Beyinin %13?ü  omega-6 yağ asitlerinden (araşidonik asit) oluşmuştur.

Sinaptik bağlantılarda ve gözün fotoreseptörlerinde dokozahekzoenoik asit kullanılır.

Depresyon-Omega-3 ilişkisi

Depresyonlu kişilerde omega-3 yağ asitlerinin unsurları olan eikozopentoenoik asit ve dokozahekzoenoik asit düzeyleri düşük bulunmuştur.

Eikozopentoenoik asit düzeyi azaldıkça depresyonun derecesi de artmaktadır. 

Çift kör bir çalışmada manik-depresif hastalara yüksek doz (9.6 g) omega-3 yağ asidi verilmiş; depresyon skorları %48 oranında düşmüştür.

Başka bir çalışmada klasik antidepresif ilaç tedavisine cevap vermeyen hastaların yarısından fazlasında günde 1 gram eikosapentaenoik asit verildiğinde semptomlar bariz düzelmiştir.

Doğum sonu depresyon-Omega-3 ilişkisi

Gebelik sırasında anneden fetüse aktif dokazohekzoenoik asit transferi olmaktadır. Bu durum annenin w-3 depoları ciddi olarak tüketmekte ve doğum sonu depresyona yol açmaktadır.

23 ülkede 14532 kişi üzerinde yapılan çok merkezli bir çalışmaya göre Balık yağı alan ya da balık tüketen kadınlarda doğum sonu depresyon belirgin olarak daha düşük bulunmaktadır.

Demans (Bunama) - Omega-3 ilişkisi

Omega-3 ya da balık tüketiminin artması demans ve Alzheimer riskini azaltmaktadır.

Depresyon - Folik asit ilişkisi

Birçok depresyonlu hastada folik asit düzeyleri düşük bulunmuştur.

Standart tedaviye ek olarak folik asit alan depresyonlu hastalarda sadece standart tedavi alanlara göre daha fazla düzelme saptanmıştır.

Folik asit takviyesi alan alkoliklerde depresyonun daha çabuk iyileştiği görülmüştür.

Depresyon - inositol ilişkisi

Depresyonlu kişilerde inositol düşük bulunmuştur.

Çift kör bir çalışmada inozitol (12 g/gün) alan hastaların yarısında depresyon semptomları bariz düzelmiştir.

Depresyon - B12 vitamini ilişkisi

B12 vitamini yetersizliği olanlarda en az iki kat fazla depresyon riski vardır.

B12 vitamini takviyesi depresyonun hızla düzelmesine yardımcı olur (1 mg/gün).

B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık gelişmeden önce de depresyon oluşabilir.

Depresyon - B6 vitamini ilişkisi

Depresyonlu hastaların birçoğunda B6 vitamini düşüktür ve  vitamin tedavisine olumlu cevap verirler.

Oral kontraseptifler (Doğum kontrol hapları) B6 vitamini tüketimini artırarak depresyona yol açar. Bu depresyon B6 vitamini tedavisine cevap verir.

B6 vitamini premenstrüel sendromdaki depresyonu da hafifletebilir.

Mineral yetersizliği ? depresyon ilişkisi

Selenyum - depresyon ilişkisi

Selenyum tedavisi (60-220 mg/gün) alan hastalarda depresyon semptomları düzelmektedir.

Çinko - depresyon ilişkisi

Depresyonu olan kişilerin önemli bir bölümünde çinko düzeyleri düşük bulunmuştur.

Çinko düzeyleri düştükçe depresyonun derecesi de artmaktadır.

Depresyon - probiyotik ilişkisi

Kefir hafif bir sinir yatıştırıcı ve depresyon azaltıcıdır.Ayrıca hafif bir gevşeme ve uyku hali verir.

Kefirin depresyonu azaltıcı etkisi triptofan, magnezyum ve kalsiyum içeriğinin yüksek olmasına bağlanmaktadır.

Benzer özellikler yoğurtta da mevcuttur.

D vitamini - depresyon ilişkisi

Güneşe maruz kalma derecesi ile serotonin düzeyleri arasında pozitif bir korelasyon saptamıştır.

D vitamini tedavisi alan hastalarda depresyon hızla düzelmektedir.

Türkiye?de başta kadınlar ve çocuklar olmak üzere D vitamini yetersizliği çok yaygındır.

Depresyon - tiroid yetersizliği ilişkisi

Depresyon tiroid yetersizliğinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Erişkin nüfusun %5-10 kadarında aşikar olmayan (gizli) tiroid düşüklüğü (hipotiroidi)mevcuttur.

Hipotiroidik kişilerin beyinleri yeteri kadar oksijen kullanamazlar, sonuçta depresyon olur.

Kahve - depresyon ilişkisi

Kahve tiryakilerinde, tiryaki olmayanlara göre daha fazla depresyon görülmektedir.

Burada depresyonun ne kadarının kahvenin içindeki şekere, bizzat kahveye bağlı olduğu bilinmemektedir. 

Başka bilinmeyen bir şey de depresyonluların kahveye bağlı mı deprese oldukları,  ya da deprese oldukları için mi, yani morallerini yükseltmek için mi kahve içtikleridir.

En iyisi bir hafta kadar kahve ve/veya şeker almayarak durumu test etmektir.

Kahve tiryakisi olan depresyonlu kadınlarda, tiryaki olmayanlara göre intihar olasılıkları % 58?66 daha azdır.

Aspartam - depresyon ilişkisi

Fenilalanin, tirozin (norepinefrin öncüsü) ve triptofan (serotonin öncüsü) kandan beyin hücrelerine ortak taşınma sistemi ile geçer.

Aralarındaki rekabetten dolayı, eğer herhangi birinin diyetteki miktarı diğerlerinden fazla ise onların beyin hücresine geçişini azaltır.

Örneğin aspartam adlı tatlandırıcının %50?si fenilalanindir.  Aşırı aspartam kullanılması triptofanın (dolayısıyla serotoninin) beyin hücresine geçişini azaltarak depresyona yol açabilir.

Depresyonda alınması birinci derecede önemli besin destekleri

Balık yağı: 3-6 gr/gün

D vitamini: 4,000 Ü/gün

Tiroid hormonu: 50-200 mg/gün

B kompleks vitamini (Vitamin power 100®) : 2x1 /gün

C vitamini: 2x1 gr /gün

Magnezyum: 2x 0.5-1 g /gün

Kefir:  0.25-1 Litre /gün

Depresyonda alınması ikinci derecede önemli besin destekleri

Asetil-L-karnitin:2-3x 0.5-1g/gün

İnozitol: 2-3x 4g/gün

Selenyum: 60-220 mg/gün

Çinko: 10-30 mg/gün

DHEA: 30-60 mg/gün

L-fenilalanin: 200 mg-4000mg/gün

L-tirozin: 100 mg/kg/gün

Melatonin: 2x0.125 mg

S-adenozil metionin: 1-2 g/gün